Kwarc krystaliczny i krystobalit

Glina jak może nie każdy wie składa się z wody i różnych minerałów z pośród których głównymi i podstawowymi są kwarc i glin. Kwarc, o wzorze chemicznym SiO2 występuje w formie krystalicznej zwanej po prostu kwarcem oraz w kilku  polimorficznych odmianach   z których, dla ceramików najważniejsze są dwie formy- krystobalit i trydymit.

Kwarc krystaliczny ulega przemianie pod wpływem temperatury, przechodzi z tzw.formy  α w formę β.Przemiana  formy  w formę β zaczyna się w okolicach 550C i  kończy w temperaturze 573C,  jest  dość nagła,  ma charakter odwracalny i z tego powodu  ma  znaczenie szczególnie w procesie studzenia ceramiki, gdyż zbyt szybkie studzenie może powodować powstawanie pęknięć prac.

Polimorficzne formy kwarcu krystobalit i trydymit także "pracują " pod wpływem temperatury, tj zmieniają objętość- kurczą się i podobnie jak kwarc krystaliczny  zmieniają  swoje   struktury krystalicznej z formy  α w formę β.

W przypadku krystobalitu zmiana formy następuje  pomiędzy   220C a  280.
Cały ten proces   odzwierciedla się pękaniem  prac podczas wypału, dlatego ważna jest tzw.ustalenie krzywej wypału, inaczej mówiąc ustaleniu jak szybko będziemy wypalać prace i jak wolno będziemy je studzić. Przemiana polimorficznych form kwarcu, podobnie jak i samego kwarcu   ma większe znaczenie podczas studzenia niż nagrzewania prac.
Aby nikt nie popadał w paranoje zaznaczę:
każda masa zawiera różne  ilości krystobalitu, dlatego też nie zawsze trzeba przestrzegać otwierania pieca w temp.poniżej 220C....samej często zdarza mi się "pogwałcić reguły" i uchylić drzwi pieca w temp powyżej 300C. Dobrze jednak wiedzieć co może być przyczyną pękania prac, by przy kolejnym wypale wyeliminować błędy.